Κεφάλαιο 2 Γιατί χρησιμοποιούμε τα στερεότυπα;

Λεξικό: “Το στερεότυπο είναι μία κατασκευασμένη γενική εικόνα ή σύνολο χαρακτηριστικών, που πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αντιπροσωπεύουν ένα συγκεκριμένο τύπο ατόμου ή πράγματος”.

Στην κοινωνική ψυχολογία, η κατασκευή των στερεότυπων αναφέρεται ως το συμπέρασμα ότι ένα άτομο κατέχει ένα συγκεκριμένο φάσμα χαρακτηριστικών και ικανοτήτων, που σχετίζονται με μία ομάδα στην οποία θεωρούμε ότι το άτομο αυτό ανήκει.

Τα στερεότυπα φέρουν συναισθηματική αξία, μιας και όταν ενεργοποιούνται μας κάνουν να αισθανόμαστε με συγκεκριμένο τρόπο, σχετικά με μία ομάδα και το/α μέλος/η της. Όταν οι ανθρώπινες πράξεις και συμπεριφορές βασίζονται στα στερεότυπα, τότε είναι πιθανό να προκύψουν διακρίσεις. Ακόμη μάλιστα και τα άτομα που πασχίζουν να αποδομήσουν τα στερεότυπα, μπορούν να επηρεαστούν από αυτά έμμεσα!

Γιατί λοιπόν σχηματίζουμε στερεότυπα, αν αυτά δύνανται να οδηγήσουν σε διαχωριστικές συμπεριφορές; Γιατί είναι δύσκολο ακόμη και γι’ αυτούς που δεν υιοθετούν τα στερεότυπα, να τα αποτινάξουν από το ασυνείδητό τους;

• Ο εγκέφαλός έχει μάθει να ομαδοποιεί τα άτομα, με βάση τις πληροφορίες που λαμβάνει από το εξωτερικό περιβάλλον του. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται κοινωνική κατηγοριοποίηση και χρησιμοποιείται ώστε να επιτευχθεί η αυτόματη κατηγοριοποίηση των ανθρώπων σε κατηγορίες, με βάση μεταξύ άλλων το βιολογικό φύλο, τη φυλή, την ηλικία και την κοινωνική κατάσταση.
• Αν και η κοινωνική κατηγοριοποίηση θεωρούνταν αρχικά η αιτία της δημιουργίας στερεότυπων. Παρόλα αυτά,  πιο πρόσφατες έρευνες ανέδειξαν την ιδέα ότι και το αντίστροφο είναι επίσης πιθανό, δηλαδή τα στερεότυπα μπορεί να επηρεάζουν τη διαδικασία κοινωνικής κατηγοριοποίησης .
• Τα στερεότυπα και ο εγκέφαλος -ποια είναι τα ουδέτερα δίκτυα που βοηθούν στην κατηγοριοποίηση και κατά συνέπεια στην κατασκευή των στερεότυπων: Ο εγκέφαλος μας αναγκάζει να κατασκευάζουμε στερεότυπα;