Θέμα 2 Οι πρακτικές των εκπαιδευτικών, αναφορικά με το φύλο
Οι έμφυλες υποθέσεις και προσδοκίες των εκπαιδευτικών, μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται στα αγόρια και στα κορίτσια μέσα στη σχολική τάξη. Με άλλα λόγια, ενισχύουν τις σεξιστικές και διαχωριστικές πρακτικές εναντίον τους, οι οποίες είναι είτε άμεσες είτε έμμεσες εκφράσεις των έμφυλων στερεότυπων και προκαταλήψεων που φέρουν. Με αυτό τον τρόπο, τα αγόρια και τα κορίτσια που ανήκουν στην ίδια τάξη ίσως να μην βιώνουν τις ίδιες εκπαιδευτικές εμπειρίες. Οι εκπαιδευτικοί…
1) αλληλοεπιδρούν περισσότερο με τα αγόρια και τους δίνουν περισσότερο χρόνο και προσοχή από τα κορίτσια, μιας και τα κορίτσια θεωρούνται ως αυτά που είναι ικανά να φροντίσουν μόνα τους τον εαυτό τους και δε χρειάζονται περεταίρω στήριξη, 2) τείνουν να προσπερνούν τα κορίτσια και να μην τους αφιερώνουν διδακτικό χρόνο, με την εικασία ότι δεν γνωρίζουν την απάντηση στην ερώτηση ή δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στην εργασία που τους ζητείται, 3) απευθύνονται διαφορετικά στους μαθητές, με τα αγόρια να προσφωνούνται συχνότερα με το όνομά τους από ότι τα κορίτσια. Η κίνηση αυτή αποδίδει μία αίσθηση οικειότητας στη σχέση εκπαιδευτικών και αγοριών.
Τα κορίτσια που είναι περισσότερο ανώριμα, δραστήρια και δυναμικά από το προσδοκώμενο ή κάνουν φασαρία και τείνουν να παρεκτρέπονται στη συμπεριφορά τους, ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να απομονωθούν, να αποβληθούν ή να τιμωρηθούν. Επομένως,…
Στα κορίτσια δίνεται η κατεύθυνση να υιοθετούν πιο ήσυχες, καθιστικές και δομημένες συμπεριφορές και να επιδίδονται σε αντίστοιχες δραστηριότητες. Οι εκπαιδευτικοί μάλιστα παρατηρούν πότε ένα κορίτσι κάνει κάτι που θεωρείται “λάθος”, δηλαδή ασύμβατο με το αναμενόμενο, πιο συχνά από ότι το κάνει με τα αγόρια.
Πέρα από την προσοχή που παίρνουν, τα αγόρια ίσως ενθαρρύνονται να συμμετέχουν περισσότερο στο μάθημα, να μιλούν και να εκφράζουν τις ιδέες τους. Οι εκπαιδευτικοί άλλωστε τους δίνουν πιο συχνά το λόγο, τους απευθύνουν ποικίλες ερωτήσεις και τους αναθέτουν περισσότερες εργασίες. Τα αγόρια λαμβάνουν επίσης ακαδημαϊκή αναγνώριση και κριτική σε τακτική βάση.
Τα κορίτσια ενθαρρύνονται να είναι διακριτικά και υπάκουα και ανταμείβονται για την ικανότητά τους να είναι βοηθητικά προς τους γύρω τους. Έχει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον, το ότι τα κορίτσια λαμβάνουν με περίσσεια ευκολία και άνεση κριτική τόσο για την εμφάνισή τους όσο και για την εμφάνιση των εργασιών που έχουν για το σπίτι. Κατά συνέπεια, τα κορίτσια λαμβάνουν έπαινο για την επιμέλεια που καταδεικνύουν, ενώ οι εκπαιδευτικοί συχνά αποτυγχάνουν να τους δώσουν άμεση ανατροφοδότηση για την επίδοσή τους, επειδή δεν πιστεύουν ότι μπορούν να τη διαχειριστούν συναισθηματικά.
Πέρα από τον έπαινο, οι εκπαιδευτικοί δείχνουν περισσότερη συμπόνια και λιγότερα αρνητικά αισθήματα (π.χ. εκνευρισμό, θυμό) προς τους μαθητές με χαμηλή επίδοση που αποδίδεται στη χαμηλή ικανότητα, που συνήθως θεωρούνται ότι είναι τα κορίτσια, ενώ δε διαχειρίζονται με τόση επιείκεια τη χαμηλή επίδοση που αποδίδεται στην χαμηλή προσπάθεια, που αντιστοιχεί στα αγόρια.
Επηρεασμένοι από την ιδέα ότι τα “σχολεία δεν καλύπτουν τις ανάγκες των αγοριών ή ότι τα κορίτσια είναι καλύτερα στο να παίζουν το παιχνίδι του σχολείου”, πολλοί εκπαιδευτικοί τροποποιούν τις διδακτικές τους πρακτικές, έτσι ώστε να είναι σε συμφωνία με τις έμφυλες προσδοκίες τους.
Η αλήθεια είναι, ότι με αυτό τον τρόπο υπονομεύουν τη θηλυκή νοημοσύνη και κάνουν τα κορίτσια συνώνυμα με την προσαρμοστικότητα σε ένα περιβάλλον όπου δεν μετρούν, ενώ θέτουν τα αγόρια σε άσκοπη πίεση, αν δεν εμπίπτουν στους έμφυλους ρόλους.
