Θέμα 3 Η επιρροή της έμφυλης προκατάληψης των εκπαιδευτικών στους μαθητές

Οι εκπαιδευτικοί κάνουν έμφυλες υποθέσεις κι έχουν έμφυλες προσδοκίες και πρακτικές, που μπορούν να επηρεάσουν τους μαθητές σε πολλά επίπεδα διαμορφώνοντας τη στάση τους και περιορίζοντας τη συμμετοχή τους στη σχολική τάξη, αλλά και τις μελλοντικές τους εκπαιδευτικές και επαγγελματικές ευκαιρίες.

Τα στερεοτυπικά προφίλ των αρσενικών και θηλυκών μαθητών που σχεδιάζουν οι εκπαιδευτικοί, ίσως υποχρεώνουν τα παιδιά να μπουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες και να ακολουθήσουν τους έμφυλους ρόλους, που είναι ριζωμένοι στην κοινωνία και προκαλούν διακρίσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, αντρών και γυναικών.

Οι μαθητές που δεν ανήκουν σε αυτές τις κατηγορίες είναι αυτοί που υποφέρουν περισσότερο, καθώς δέχονται επιπρόσθετη πίεση, έτσι ώστε να συμπεριφερθούν σύμφωνα με τους τύπους

Πιο συγκεκριμένα, δε μπορούν να εκφράσουν τις σκέψεις τους και ξεκινούν να αμφιβάλουν για τον εαυτό τους, καθώς η εμπειρία τους μέσα στην τάξη αντικρούεται με την προσωπική τους ταυτότητα. Επιπλέον, κατακλύζονται από συναισθήματα ντροπής ή αποτυχίας και ανημποριάς και δε νιώθουν άνετα στο σχολείο.

Οι έμφυλες εκπαιδευτικές υποθέσεις και τελικά προσδοκίες, ίσως οδηγήσουν σε μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία.. Αυτό σημαίνει ότι οι μαθητές εσωτερικεύουν τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών και προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, ώστε να συναντήσουν τις προσδοκίες τους.

Στο τέλος, οι λανθασμένες και ανυπόστατες υποθέσεις γίνονται γεγονότα και ενδυναμώνουν το φαύλο κύκλο των έμφυλων στερεότυπων και της έμφυλης προκατάληψης.

Οι μαθητές που αντιλαμβάνονται ότι οι εκπαιδευτικοί αποδίδουν την επίδοσή τους στην προσπάθεια ή στην τύχη κι όχι στην ικανότητα-όπως συμβαίνει με τα κορίτσια- ίσως δημιουργήσουν αμφιβολίες για την αυτό-αξία και την ικανότητά τους να πετυχαίνουν και τελικά είναι πιθανό να αποθαρρυνθούν και να παραιτηθούν από τη μαθησιακή διαδικασία. Αντίθετα, η απόδοση της επίδοσης στη φυσική ικανότητα -που είναι συνήθης για τα αγόρια- ίσως υπονομεύει την προσπάθειά τους, επηρεάζει το αίσθημα της αυτοπεποίθησής τους και τονώνει την αίσθηση ανωτερότητας σε σχέση με τα κορίτσια.

Έτσι, φαίνεται ότι στο τέλος είναι πιθανό οι εκπαιδευτικοί να δρουν καταλυτικά στις μαθητικές αντιλήψεις, φιλοδοξίες και κίνητρα.

Οι έμφυλες υποθέσεις και προσδοκίες μπορούν να καθορίσουν και τις πρακτικές που υιοθετούν οι εκπαιδευτικοί. Αυτές οι πρακτικές έχουν εν τέλει αρνητική επίδραση σε όλους τους μαθητές, είτε είναι αγόρια είτε κορίτσια, καθώς αποτυγχάνουν να ανακαλύψουν τις αληθινές ανάγκες τους και να τους ενσταλάξουν γνώσεις και αξίες, χρήσιμες για το μέλλον τους. Η έκθεση σε προκατειλημμένους εκπαιδευτικούς, μπορεί επίσης να είναι σημαντική για τις μελλοντικές επαγγελματικές επιλογές των μαθητών, επηρεάζοντας τις σπουδές και το επάγγελμά τους.

Τα κορίτσια ίσως να έχουν μειονέκτημα σε μελλοντικά στάδια της εκπαιδευτικής τους πορείας, αν αναγνωρίζονται μονάχα για την επιμέλεια, την καλή συμπεριφορά και την προσπάθεια. Επιπλέον, ίσως ακολουθήσουν επαγγελματικά μονοπάτια, που ευθυγραμμίζονται με τους έμφυλους ρόλους. Πιο αναλυτικά, μπορεί να επιλέξουν επαγγέλματα που θεωρούνται θηλυκά και κοντά στα μητρικά ένστικτα π.χ. δασκάλα ή να προτιμήσουν αρρενωπά επαγγέλματα, που είναι σε συνάρτηση με την ιδέα της παροχής υπηρεσιών και της φροντίδας στους άλλους π.χ. γιατρός, νοσηλεύτρια.

Αντίθετα, η πλειοψηφία των αγοριών προτιμούν επαγγέλματα που απαιτούν τεχνικές γνώσεις κι επομένως θεωρούνται αρρενωπά. Φαίνεται συνάμα, ότι ενδιαφέρονται περισσότερο για τα χρήματα και το κοινωνική ανέλιξη.

Παιχνίδια γνώσεων